ΕΝΟΤΗΤΑ 5 - Apache Maven Lifecycle (Part 1)
Εισηγητής
ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΣΑΠΟΓΛΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 5 - Apache Maven Lifecycle (Part 1)
Στην σημερινή δωρεάν Apache Maven ενότητα θα εξηγήσουμε τι είναι το Apache Maven Lifecycle και πως αυτό συνδυάζεται με τα phases, τα plugins και τα goals τα οποία θα χρησιμοποιήσετε σε καθημερινή βάση σαν προγραμματιστής. Πριν όμως προχωρήσουμε σε περισσότερες λεπτομέρειες, ας κάνουμε μια γρήγορη επανάληψη για το τι έχουμε αναλύσει μέχρι τώρα στις προηγούμενες ενότητες.
Βασικά, θα έχετε ήδη καταλάβει, ότι σκοπός του Maven, αν και υπάρχουν πάρα πολλά θετικά που μπορούμε να αναφέρουμε, είναι κυρίως να μας βοηθήσει να πραγματοποιήσουμε δύο βασικούς στόχους:
- Να μας βοηθήσει να χτίσουμε το project μας σωστά και με εύκολο τρόπο.
- Να ενσωματώσει τις απαραίτητες βιβλιοθήκες που χρειάζεται το project για να τρέξει σωστά.
Η περιγραφή των δύο βασικών στόχων του Maven γίνεται μέσω ενός XML αρχείου που ονομάζεται Project Object Model ή όπως ήδη γνωρίζουμε όλοι POM. Σαν τελικό βήμα, επιλέξαμε την εντολή install , από την Lifecycle λίστα του IntelliJ, για να χτίσουμε το project μας. Γιατί τρέξαμε την εντολή install? Υπάρχουν και άλλες εντολές που χρειάζεται να τρέξουμε? Ας δούμε λοιπόν τι είναι το Apache Maven Lifecycle και πως αυτό συνδυάζεται με την εντολή install που εκτελέσαμε την προηγούμενη ενότητα.
Το Apache Maven έχει καθορίσει ότι για την σωστή διαχείριση ενός project θα χρησιμοποιήσει την κεντρική ιδέα του Lifecycle. Αυτό σημαίνει ότι όλη η διαδικασία κατασκευής και διανομής μιας εφαρμογής είναι απόλυτα καθορισμένη σε κάθε βήμα της. Για τον προγραμματιστή, αυτό σημαίνει ότι είναι απαραίτητο να μάθει μόνο ένα μικρό σύνολο εντολών για να εξασφαλίσει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Εφόσον λοιπόν το Apache Maven στηρίζεται στην λογική του Lifecycle, πόσα Lifecycles έχουμε? Υπάρχουν τρία Lifecycles που χρησιμοποιεί το Apache Maven για να κατηγοριοποιήσει καλύτερα την λειτουργία τους :
- clean – Αυτό διαχειρίζεται τον καθαρισμό αρχείων της εφαρμογής που υπάρχουν στον target φάκελο. Αυτήν την πράξη την εκτελούμε πριν κάνουμε build ξανά το project επειδή αλλάξαμε πχ τον κώδικα της εφαρμογής.
- default - Αυτό χειρίζεται όλη την ανάπτυξη, δημιουργία και την εγκατάσταση της εφαρμογής.
- site – Αυτό χειρίζεται την δημιουργία documentation για τον κώδικα σας και κατά συνέπεια της εφαρμογής σας.
Τα πιο πάνω Lifecycles είναι το θεωρητικό σκέλος του Apache Maven. Πρακτικά, κάθε Lifecycle είναι χωρισμένο σε phases και η εκτέλεση κάθε ενός phase γίνεται με την εκτέλεση των goals. Στο επίσημο site του Apache Maven μπορούμε να δούμε τα phases από τα οποία αποτελείται κάθε Lifecycle μαζί με μια σύντομη περιγραφή (https://maven.apache.org/guides/introduction/introduction-to-the-lifecycle.html) .
Υπάρχουν λοιπόν goals, τα οποία ορίζονται από τα phases, τα οποία θα εκτελεστούν σε κάθε lifecycle. Αλλά από που προέρχονται αυτά τα goals? Αυτά διατίθενται μέσα από plugins τα οποία εξ ορισμού μας προσφέρει το Apache Maven χωρίς εμείς να εγκαταστήσουμε τίποτε περισσότερο. Οπότε αν θέλουμε να δώσουμε ένα πιο ολοκληρωμένο ορισμό για το Apache Maven Lifecycle θα λέγαμε το εξής:
Το lifecycle του Apache Maven αποτελείται από ένα σύνολο καθορισμένων φάσεων που ονομάζονται phases. Κάθε phase ομαδοποιεί ένα σύνολο από goals που ορίζονται από τα plugins του Maven και η σειρά εκτέλεσή τους ορίζεται από το Lifecycle. Κάθε plugin είναι ένα γκρουπ από goals όπου κάθε goal είναι υπεύθυνο για την εκτέλεση μιας συγκεκριμένης ενέργειας.
Ας δούμε όμως όλα όσα ήδη έχουμε αναφέρει στην πράξη για να τα κατανοήσουμε ακόμα καλύτερα.
Ανοίγουμε το tab Maven στο IntelliJ και επεκτείνουμε το Plugins
Εδώ βλέπουμε όλα τα plugins που είναι διαθέσιμα σε εμάς από την εγκατάσταση και μόνο του Apache Maven. Όπως ήδη έχουμε αναφέρει, κάθε plugin είναι μια ομάδα από goals που μπορούμε να εκτελέσουμε. Ας πάρουμε για παράδειγμα το plugin clean. Από το site του Apache Maven μπορούμε να διακρίνουμε ότι το clean lifecycle ορίζει τρία phases: pre-clean, clean και post-clean. Όταν γράφουμε mvn clean τότε θα εκτελεστούν όλα τα phases μέσα στο clean Lifecycle μέχρι και το clean phase. Εδώ το όνομα clean έτυχε να είναι ίδιο με το όνομα του Lifecycle. Δεν μπορούμε να εκτελέσουμε ένα Lifecycle με το όνομα του – εκτελούμε μόνο phases. Όταν λοιπόν γράψουμε το mvn clean το Maven θα βρει σε ποιο Lifecycle ανήκει και θα εκτελέσει όλα τα phases μέχρι και το clean (συμπεριλαμβάνει και το clean). Από που τρέχουμε τα goals? Μπορούμε να τα γράψουμε πατώντας επάνω στο V εικονίδιο (ονομάζεται Execute Maven Goal) και αφού τυπώσουμε την εντολή να πατήσουμε Enter για να εκτελεστεί.
Το mvn clean θα καθαρίσει όλα τα target αρχεία που είχαν δημιουργηθεί με την εντολή install. Αυτή η ενέργεια είναι επιθυμητή συνήθως όταν αλλάζουμε τον κώδικα της εφαρμογής. Προσέξτε όταν πριν εκτελέσουμε την εντολή clean υπάρχει το target directory αλλά όχι μετά την εκτέλεσή της.
Για να βρούμε τώρα περισσότερες πληροφορίες γύρω από το Maven clean plugin έχουμε δύο τρόπους – ο πρώτος είναι μέσα από εντολή και ο δεύτερος μέσα από το γραφικό περιβάλλον του IntelliJ. Πατάμε λοιπόν πάλι το κουμπί Execute Maven Goal και γράφουμε την εξής εντολή:
mvn help:describe -Dplugin=clean
Ενώ αν θέλουμε να δούμε πόσα ακόμα phases περιλαμβάνονται στο clean lifecycle γράφουμε την εξής εντολή:
mvn help:describe -Dcmd=clean
Εδώ χρησιμοποιούμε ένα plugin από το Apache Maven που ονομάζεται help. Με το colon ( : ) ορίζουμε το goal του plugin που είναι describe. Τέλος περνάμε την παράμετρο clean στο goal describe με το-Dcmd.
Εδώ διακρίνουμε ότι υπάρχουν τρεις phases που ορίζουν το lifecycle του clean όμως ένα μόνο είναι ενεργοποιημένο. Το αποτέλεσμα είναι ότι όποτε τρέχουμε το goal clean στην ουσία τρέχουμε ένα phase μόνο. Αυτό το phase περιέχει, όπως είδαμε με την εντολήmvn help:describe -Dplugin=clean, δύο goals – το clean και help. Κάθε goal από τα plugins μπορεί να εκτελεστεί μόνο του ή να δηλωθεί σαν μέρος κάποιου phase στο Apache build Lifecycle. Αυτό θα γίνει πιο ξεκάθαρο στην επόμενη ενότητα.
Μέσα από το IntelliJ μπορούμε να δούμε τα goals που περιέχονται μέσα στο clean plugin πατώντας απλά το βελάκι δίπλα από το plugin.
Για να εκτελέσετε οποιοδήποτε goal, απλά κάνετε διπλό κλικ επάνω του και αυτόματα θα εκτελεστεί σαν να τρέχατε την αντίστοιχη εντολή.
Όπως βλέπετε, τα πάντα μέσα στο Maven είναι plugins που μας προσφέρουν ομαδοποιημένες εντολές προς εκτέλεση με την μορφή goals. Πολλά goals μαζί δημιουργούν ένα phase και πολλά phases μαζί δημιουργούν ένα Lifecycle. Αν προσέξετε, την πιο πάνω εικόνα θα παρατηρήσετε ότι για να εκτελεστεί το clean goal πρέπει να γράψουμε mvn clean:clean. Το πρώτο clean είναι το όνομα του plugin ενώ το δεύτερο είναι το όνομα του goal. Με τον ίδιο τρόπο μπορούμε να τρέξουμε οποιοδήποτε goal από τα υπόλοιπα plugins που εμφανίζονται στην λίστα.
Αν τώρα θέλουμε να συνδυάσουμε όλα όσα είπαμε για το Clean Lifecycle θα μπορούσαμε να λέγαμε τα εξής: Υπάρχει το Clean Lifecycle που αν και ορίζει τρία phases μόνο ένα phase είναι εξ ορισμού ενεργοποιημένο. Όταν λοιπόν καλούμε να εκτελεστεί το clean phase, τότε το Maven ψάχνει να βρει ποιο plugin περιέχει το goal clean και το εκτελεί. Γραφικά μπορούμε να το περιγράψουμε κάπως έτσι:
Όταν λοιπόν γράφουμε mvn clean, που είναι η πιο συνηθισμένη εντολή, στην ουσία εκτελείται το clean goal. Το οποίο όμως είναι μέρος του clean Lifecycle οπότε θα εκτελεστούν και όλα τα phases που υπάρχουν πριν από αυτό με την σειρά μέχρι να εκτελεστεί το clean. Το Apache Maven έχει ορίσει το clean goal του clean plugin να εκτελείται κατά την διάρκεια του clean phase στο clean Lifecycle.
Στην επόμενη ενότητα θα μιλήσουμε για το Default Lifecycle όπως και για το Lifecycle που υπάρχει στο IntelliJ μέσα από το οποίο είχαμε εκτελέσει την εντολή install.
Γίνε Χορηγός στη Γνώση
ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ
Μιχάλης Κασάπογλου
Ο Μιχάλης Κασάπογλου, είναι ένας από τους πιο έμπειρους τεχνικούς εκπαιδευτές στον χώρο του προγραμματισμού με πάνω από 20 χρόνια εμπειρία. Έχει εργαστεί σαν IT Operations Manager, Senior Programmer, και Training Team Leader ενώ κατέχει και αρκετές πιστοποιήσεις που καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα τεχνολογιών στο προγραμματισμό, σε βάσεις δεδομένων και cloud. Στον ελεύθερο του χρόνο διατηρεί ένα τεχνολογικό blog στο οποίο θα βρείτε αρκετά δωρεάν μαθήματα προγραμματισμού για αρχάριους.
